Van 19 tot 25 november is het week van de ouderenzorg. Het uitgesproken moment om onze volgers kennis te laten maken met Saloua Berdai van Diverse Elderly Care.
Saloua, jij combineert drie verschillende jobs rond het thema ouderenzorg? Dat is ongelofelijk! Kan je iets vertellen over je werk?
(Lacht) Ik snap zelf ook soms niet hoe ik het doe, maar inderdaad... Ik zit momenteel in de eindfase van mijn doctoraat. Dat is aan de VUB. Daarnaast werk ik aan het project Diverse Elderly Care op de Erasmus hogeschool. En op KdG ben ik docent. Ik geef het vak dementie in de opleiding professionele bachelor Orthopedagogie en ik volg ook een onderzoeksproject op.
Ondertussen kan je terugblikken op 4 jaar uniek onderzoek. Wat wou je uitpluizen?
Wel, eigenlijk heb ik samen met een collega, Ann Claeys, interviews en observaties gedaan om ervaringen te verzamelen. Ten eerste van ouderen zelf, met Turkse, Marokkaanse en Italiaanse roots. Ten tweede van de mantelzorgers die zorgen voor de oudere met dementie. En natuurlijk ook van professionele hulpverleners. We hebben ook 3 jaar families gevolgd in hun dementiezorgtraject. Uiteindelijk is het doel altijd geweest om vanuit al deze verhalen en ervaringen aanbevelingen te doen voor een beter cultuursensitief beleid.
Een samenvatting van deze aanbevelingen en andere bevindingen is in de maak?
Klopt, naast wetenschappelijke artikels verschijnt er in 2020 een boek met een bundeling van de bevindingen en aanbevelingen. Daarnaast willen we ook inzetten op praktijkacties die de dementiezorg gevoeliger maakt voor de realiteit van deze ouderen
met dementie.
Jullie studiedag op 7 november was een voorproefje van de resultaten.
Kan je enkele van de toen gebrachte 'take home messages' herhalen voor de lezers?
De hele dementiebeleving is voor mantelzorgers een grote zoektocht: een zoektocht naar informatie, naar oplossingen en naar manieren om met de hele situatie om te gaan. Deze zoektocht geldt voor iedereen, maar door de migratie-achtergrond komt hier een extra laag bij die het geheel moeilijker maakt. Deze ouderen en mantelzorgers zijn zoekend naar zorg die humaan, respectvol is en tegelijkertijd rekening houdt met hun culturele deelidentiteit. De kinderen kunnen niet altijd instaan voor de zorg van hun ouders. Daarnaast kan het zorgen voor iemand met dementie soms heel zwaar worden en lang duren. Je ziet dus meer en meer mantelzorgers naar manieren zoeken om hen bij deze zorgtaken te ontlasten. Professionele zorg die aansluit bij de behoeften van deze families, kan dus heel veel betekenen voor deze mantelzorgers.
"Vaak hoor je in in de hulpverlening: 'We bereiken ze niet'. We zeggen dat je deze gezinnen wél kan bereiken, maar het vraagt wel een inspanning en een juiste aanpak."
We willen niet negatief zijn, maar de realiteit is helaas geen mooi verhaal.
Zijn we te laat voor deze ouderen met dementie? Eén ding is zeker. Er is nood aan nieuw zorgmodel, aan diagnostiek op maat en aan meer bewustzijn rond de urgentie van het thema.
Heeft dit onderzoek ook een impact op jou persoonlijk?
Dat kan niet anders... Er zijn zoveel stille verhalen achter de schermen die niemand kent. De getuigenissen en het observeren van bepaalde gebeurtenissen, dat doet iets met je, dat neem je mee naar huis. Het feit dat er gewoon totaal geen zorgtraject bestaat voor deze gezinnen vind ik heel erg. Ik sta er soms van te kijken hoe creatief mantelzorgers met de uitdagingen verbonden aan dementie of aan de ontoegankelijke zorg omgaan. Tegelijkertijd krijg ik regelmatig berichten van hen dat ze uitgeput of ziek zijn…De impact van zo’n traject op iemands mentale en fysieke gezondheid mag niet onderschat worden. Tegelijkertijd zien we ook heel veel potentieel, want we komen situaties tegen waar de match tussen mantelzorg en hulpverlening er is en dan zie je de positieve gevolgen van maatzorg op de oudere, de mantelzorger en de hulpverlener in ‘real life’ en dat geeft mij hoop.
Denk je wel eens na over hoe jij zelf ouder zal worden in Vlaanderen?
:-) Dat kan niet anders als je hiermee bezig bent! We spreken er vaak over thuis, mijn kinderen zijn helemaal mee met het jargon (lacht). Het is ook belangrijk om er op tijd over te beginnen nadenken. Ik hoop echt dat we als samenleving ertoe komen om echt te investeren in kwaliteitsvolle zorg voor ALLE ouderen. Je ziet in de professionele zorgverlening dat er heel veel goede wil is, maar dat we, door o.a. personeelstekort, heel weinig ruimte hebben voor de menselijke aspecten in de zorg die de zorg warm maken en de waardigheid van ieder oudere tot zijn levenseinde garanderen.
Een zorg die rekening houdt met diversiteit?
Dit betekent inderdaad rekening houden met de diversiteit en de complexiteit van de samenleving en die zal alleen maar toenemen…ik denk dat de denkoefening om de zorg sensitief te maken voor de huidige diversiteit bij ouderen een goede leerervaring is voor de toekomst. Men mag niet de veronderstelling hebben dat het met de tweede en derde generatie eenvoudiger gaat worden.
De grootste groep ouderen met migratie-achtergrond zijn arbeidsmigranten uit de jaren 50 , 60, op zich zijn er veel gemeenschappelijkheden in socio-economische achtergrond, de link met het moederland is duidelijk, enzovoort... Maar wat doe je in de toekomst met iemand met mijn profiel?
Als ik dementie krijg dan ga ook ik mijn kennis van het Nederlands verliezen, dan kan ik zowel met mijn kinderen als professionele zorgverleners niet communiceren. Door mijn opleidingsniveau heb ik nood aan bepaalde activiteiten die niet perse overeenkomen met activiteiten die ik ook nodig heb als je mijn roots wil aanspreken. Door mijn liefde voor reizen (ook gekleurd door mijn familiegeschiedenis en de globaliserende wereld) geniet ik zowel van kabeljauw met puree, als van sushi, als van falafel en als van couscous op vrijdag….Tja, rekening houden met de nuances van de deel-identiteiten binnen de zorg houdt me bezig. We hebben niet op alle vragen een antwoord…Mijn werk hieromtrent is dus nog niet gedaan :-).
Bedankt Saloua, voor een fijn gesprek en voor al het waardevol werk dat je verricht!
Wil je meer info of heb je nog vragen?
Saloua.berdai-chaouni@ehb.be
Comments